Jest uważana za chwast, bo rozrasta się na rabatach. Ale w czerwcu rodzi prawdziwe skarby

Dlaczego rabaty są miejscem wysiewania się roślin z otoczenia?

Starannie pielęgnowane rabaty, często ściółkowane kompostem lub pracowicie wypielone, to idealne miejsce dla roślin. Ziemia jest pulchna, żyzna i przede wszystkim – jest sporo wolnej przestrzeni. Właśnie na to czekają rośliny, które z nienacka "pojawiają się" w ogrodzie i zaczynają dominować nad mniej ekspansywnymi bylinami lub krzewinkami.

Rosnące w lasach byliny oraz rośliny dwuletnie mają wyjątkowy dar pojawiania się na naszych rabatach. Niektóre potrafią być ekspansywne, zajmują każdy wolny zakamarek i mogą wpinać się po pędach wyższych roślin, całkowicie je zakrywając. Nasza praca, poświęcona na planowanie nasadzeń i zakładanie kompozycji może wydawać się zmarnowana.

Ale czy wszystkie dzikie rośliny powinniśmy traktować jak intruzów? Może w niektórych przypadkach warto zostawić niektóre egzemplarze, bo po pewnym czasie obdarują nas efektownym kwitnieniem, a nawet smacznymi owocami?

🟢 Największe targi ogrodnicze w Polsce: Nowości roślinne, konkursy, kiermasze, wykłady i inspiracje. Zieleń to Życie 2025 już we wrześniu!

Fot. Małgorzata Wójcik

Poziomka to niska roślina, która potrafi wcisnąć się w każdy kąt. Wrośnie w kępy traw ozdobnych, lawendę, a nawet w zwarte łany rozchodników

Ta roślina z lasu szybko się rozrasta, ale ma też zalety

Jedną z wyjątkowo szybko rozrastających się dzikich roślin w ogrodzie jest poziomka pospolita (Fragaria vesca). Wczesną wiosną na rabatach możesz znaleźć jej siewki. Roślinę poznasz po charakterystycznych liściach złożonych z trzech listków, zaokrąglonych i na brzegach piłkowanych. Poziomki rosną zwykle na skrajach lasów i przy drogach; lubią ciepłe, półcieniste stanowiska, a także żyzne podłoże, więc ogrodowe rabaty są dla nich idealnym miejscem do rozwoju. Preferują kwaśne gleby.

Są to niskie rośliny, które w szybkim tempie pokrywają podłoże i w sprzyjających warunkach tworzą mnóstwo rozłogów, na końcu których rozwijają się nowe okazy. Poziomki zakwitają w maju na biało, ale jeśli ich nie wyrwiemy, w czerwcu odwdzięczą się – rodząc drobne, smaczne owoce. Dlatego podczas ogrodowych porządków te poziomki, które są zbyt ekspansywne i za mocno zasłaniają rośliny ozdobne, usuwamy. Ale warto się zastanowić nad wyrwaniem wszystkich egzemplarzy.

Jeśli jednak nie stosowaliśmy żadnych środków chemicznych i nie ma obawy, że miejsca, w którym rosną poziomki zanieczyszczają zwierzęta, część poziomek warto zostawić. Choćby do lata, choćby na pewien czas. Aby w czerwcu wyjść do ogrodu i zerwać własne owoce.

Fot. Małgorzata Wójcik

Poziomki dojrzewają na początku czerwca. Ich owoce są pełne aromatu. Warto je zebrać, jeśli dojrzały w naszym ogrodzie; jeść na surowo lub wykorzystać do przyrządzania deserów

Zdrowe owoce za darmo

Na początku czerwca jest jeszcze mało owoców, które można pozyskać z ogrodu. Niektórzy uprawiają własne truskawki, albo owocujące o tej porze jagody kamczackie. Ale jeśli mamy łan własnych poziomek, to mamy prawdziwy skarb. Często całkowicie za darmo. Rośliny, które dziko wysiewają się w naszych ogrodach są często bardziej aromatyczne i smaczniejsze, niż te posadzone z kupionych sadzonek.

Poziomki są niskokaloryczne, są źródłem witaminy C, ale też wapnia, fosforu i żelaza. Zebrane owoce z ogrodu zawsze umyj przed spożyciem i wykorzystuj do deserów, takich jak galaretki, ciasta, lody, kompoty, czy jedz po prostu na surowo. Warto wiedzieć, że młode liście poziomki pospolitej stanowią surowiec zielarski – mają m.in. działanie ściągające i lekko moczopędne. 

Zdjęcie tytułowe:  Jon Benedictus / AdobeStock